Knaag smakelijk!

Een maaltijd samenstellen voor kleine knagers
© Tekst en fotografie Judith Lissenberg

Kleine knagers eten van nature planten, kruiden, grassen, zaden en granen, maar ook dierlijk voedsel. Het zijn echte alleseters ofwel omnivoren. Zo lusten wilde dwerghamsters graag spinnen en slakken en zijn diverse gerbilsoorten niet vies van een insectje. En ratten? Die staan er om bekend dat ze echt alles eten.
Heb je een tamme rat? Surf dan voor meer informatie over rattenvoer naar het restaura(n)t!
Het basisvoer voor de kleine knager is het gemengde knaagdiervoer, dat je kant en klaar in de dierenspeciaalzaak kunt kopen. Fabrikanten hebben tegenwoordig voor iedere knagersoort een eigen mengsel. In het knaagdiervoer zitten ingrediënten als tarwe, haver, mais, zonnebloempitten, pinda's, peulvruchten als erwten en bruine stukjes Johannesbrood (gedroogde peulen van de Johannesbroodboom). Vaak ook geperste grasbrokjes en oranje en groene stukjes, die op gedroogde groenten lijken. Grasbrokjes worden door veel kleine knagers niet graag gegeten. De gekleurde stukjes zijn vaak niets anders dan stukjes brood met kleurstof (leg maar eens zo'n stukje 'wortel' in het water!). Zoek dus een basisvoer met zo min mogelijk grasbrokjes en kunstmatige kleurtjes.

Kleine knagers hebben behoefte aan een eiwitrijke maaltijd. Het eiwitpercentage moet vooor drachtige, zogende, opgroeiende en aansterkende dieren tussen de 15 tot wel 25 procent liggen. Vaak zit er in het gemengde knaagdiervoer te weinig eiwit. Je kunt het basisvoer daarom aanvullen met eiwitrijke honden- of kattenbrokje of een theelepeltje kattenvlees uit blik. Ook universeelvoer voor vogels wordt graag gegeten. Daar zitten tal van kleine, gedroogde insectjes in. Wie niet vies is van levend voer, kan zijn knager tracteren op enkele meelwormen.
Knagers heten niet voor niets knagers! Ze houden er van om hun tanden te gebruiken. Harde brokjes en hondenkoekjes, evenals de takken van wilg en fruitboom, zijn daarvoor heel geschikt. In de dierenspeciaalzaak is een overvloed aan snacks te koop: allerhande knaagstangen, wafels en yoghurtdrops in tal van smaakjes. Voer snacks met mate, het moet een extraatje blijven.

Te dikke knagers moeten op dieet. Schrap dan de vetrijke pinda's en zonnebloempitten uit het menu tot de overtollige grammetjes verdwenen zijn. Dieren met diarree moeten tijdelijk overschakelen op een aangepaste maaltijd zonder vet en groenvoer. Wel goed zijn rijstcrackers, gekookte rijst, stukjes beschuit, knäckebröd en hooi. Voor de allerkleinste kleine knagertjes kun je een speciale 'puppypap' als bijvoeding maken. Meng wat theelepels Bambix of Brinta met water of sterk verdunde melk, een paar drupjes Roosvicée en een mespuntje druivensuiker tot een stevige pap. Zeer aansterkend en licht verteerbaar, en daarmee ook heel geschikt voor zieke knagers die moeten aansterken, is een papje van Nutrilon Soya zuigelingenvoeding (Nutricia) met water, eventueel iets op dikte gebracht met rijstebloem.

Veel kleine knaagdieren zijn van oorsprong woestijn- of steppebewoners. Dat ze van nature gewend zijn aan een leven in een droog klimaat, wil niet zeggen dat knagers zonder water kunnen. Fris drinkwater moet altijd aanwezig zijn. Een drinkflesje is erg praktisch. Voor baby- en kleuterknagers hangt de drinkfles vaak te hoog. Dat kan ook het geval zijn bij zieke en hoogbejaarde knagers. Je kunt in dat geval een waterbakje geven. Dat bakje moet iedere dag worden schoongemaakt omdat knagers het snel omgooien en vervuilen met zaagsel, uitwerpselen en voer. In een diep waterbakje kunnen jonge knagers verdrinken. Om dat te voorkomen, kun je het bakje ondieper maken door knikkers op de bodem te leggen. De kleintjes kunnen dan over de knikkers heen lopen en het water ertussen weglikken.

Naast het basisvoer heeft de knager groenvoer nodig. Geschikte soorten groenten zijn bijvoorbeeld andijvie, wortel, paprika en komkommer. Koolsoorten vallen nogal zwaar op de knagermaag. Verder zijn er tal van fruithapjes mogelijk zoals appel, peer, banaan, perziek, aardbei en bessen. Over het geven van citrusfruit (sinaasappel, mandarijn) lopen de meningen vanwege de hoge zuurgraad uiteen. Ook de natuur biedt een heleboel lekkers: onder meer klaver, paardebloem en gras.

Je kunt je rat, muis, gerbil of hamster af en toe verwennen met een kleine portie havervlokken of muesli, of een theelepeltje vogelzaad. Veel kleine knagers smullen van zuivelproducten, zoals een theelepel yoghurt of kwark.
De keuken in voor je knager!

Vooral voor kinderen is het heel leuk om zelf eens als extraatje een één-, twee- of driegangenmenu voor de kleine knager te maken. Zie deze hapjes uitsluitend als grappige tussendoortjes, niet als volledige en volwaardige maaltijd. Niet alle knagers lusten alles even graag. Wat ze lekker vinden, is een kwestie van uitproberen.

In alle gevallen geldt:
* Serveer alleen hele kleine porties
(een theelepel is vaak meer dan voldoende!)
* Voorkom bederf, haal restjes binnen een dag weg
* Was groenvoer en fruit
KNAGERS! online menukaart


Voorgerechten

Sneetje slanke lijn
Beleg een in sandwichvorm gesneden stukje bruinbrood met een blaadje sla. Doe daarop een theelepel magere kwark. Garneren met wat tuinkers.

Zomerse smulsalade
Snijd wat klaver en paardebloemblad in kleine stukjes. Meng het groen met een fijngehakte walnoot. Verpak de salade in een envelopje van andijvieblad.

Krokante appelschuit
Hol een partje appel iets uit, zodat de vorm van een bootje ontstaat. Vul de schuit met een mengsel van vruchtenmuesli en crackerkruimels en laat hem varen op een blad ijsbergsla.

Hoofdgerechten

Spierballenhap
Schep een theelepel harde kattenbrokjes op een bedje van verse blaadjes spinazie. Garneren met schijfjes wortel en wat kleine stukjes hardgekookt ei. Krachtvoer voor stoere knagers!

Regenboog-shaslik
Neem een kleine cocktailprikker zonder scherpe punten. Steek aan de prikker om en om drie zachte brokjes kattenvlees, drie schijfjes wortel en drie stukjes paprika. Garneren met een toefje groen. Prikker direct na de maaltijd weghalen!

Knagerpizza
Besmeer een ronde eenhapscracker met een heel dun laagje smeerkaas. Bestrooi de 'pizza' met havervlokken, kleine vogelzaadjes en stukjes fijngehakte hazelnoot.

Hamsterburger
De klassieker! Beleg een stukje witbrood met een blaadje sla, een theelepel kattenvlees uit blik, een schijfje wortel en sluit weer af met een stukje brood. Wil je hamster een cheeseburger? Voeg dan een klein plakje kaas toe.

Winterse knaagdierstamppot
Prak een stukje gekookte aardappel fijn met wat doperwtjes en een paar druppels jus. Eventueel opdienen met een klein dobbelsteentje vlees. Prima opkikker in koude wintermaanden!

Nagerechten

Toetje tropicana
Meng wat naturel cornflakes met een theelepel fijngesneden gedroogde zuidvruchten. Opdienen met een schijfje verse banaan.

Kaasplankje
Serveer wat flinters jonge kaas met een klein stukje stokbrood.

Bosvruchten-surprise
Doe een theelepel bosvruchtenyoghurt of -kwark op een stukje rijstwafel. Leg er naar keus een verse bes of halve aardbei bij.
Wortelboot: stukje uitgeholde winterwortel vullen met wat kattenvlees uit blik, garneren met zeiltjes van spinazieblad